Introduction With the acceleration of urbanization and the Chinese government policy in reducing the cost of mineral transportation and other factors, the construction of the Tso-ngon -Lhasa Railway in the Tibet plateau has started at the beginning of 2007. This railroad provides a major access route into Tibet from Siling to Lhasa which extends to 1118 km. The construction began…
In the age of rapid technological advancement, as the news outlets in China increasingly goes digital, and as television goes mobile, the digital ecosystem has become one of the major concerns to the Chinese leadership and its rule. As part of its political propaganda, Beijing has been setting different communication strategies to control the outflow of news by instrumentalizing and…
Tibet is rich in natural resources including rare earths, which many fear Beijing plans to exploit without protecting the environment Before the invasion of Tibet by the People’s Republic of China (PRC), mining was rarely conducted in that region. Within the Tibetan cultural sphere, mining and ground disturbance are often said to remove “the bcud [nutrition or essence] of the earth, of which…
Tibet is rich in natural resources including rare earths, which many fear Beijing plans to exploit without protecting the environment The Tibetan Plateau has been called the world’s ‘Third Pole.’ Photo: AFP Before the invasion of Tibet by the People’s Republic of China (PRC), mining was rarely conducted in that region. Within the Tibetan cultural sphere, mining and ground disturbance are often…
Two separate reports have flagged China’s expansionist policy and its growing exploits at the border For the past few years, the security environment in Asia has been covered by clouds of distrust and suspicion. From the Doklam stand-off to the Galwan Valley clash, China has frequently broken its promises and India’s trust. The Pentagon report of 2021, too, confirms China’s two faces towards India. The…
The Chinese government is eradicating the sense of Tibetan identity among the younger generations For the past few years, a series of notices and new laws have created an environment where Tibetan children are prevented from learning the Tibetan language. For instance, in the 14th Five-Year Plan of the Chinese government, which was adopted on March 11 by the…
Modi’s call to the Dalai Lama on his birthday was also seen by many as a departure from his earlier approach. The recent landmark meeting of the US Secretary of the State, Antony Blinken, with the representative of the Bureau of His Holiness the Dalai Lama, New Delhi, Ngodup Dongchung, and also with Geshe Dorji Damdul, the Director of the…
འདི་ག་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གིས་གཙོ་སྒྲུབ་བྱས་པའི་འོག་ཕྱི་ལོ་༢༠༢༡ཟླ་༡༡་ཚེས་༢༠ཉིན་ས་རཱ་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་“བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དང་པོ”གཟབ་རྒྱས་ངང་འཚོགས་ཤིང་རྒྱལ་ཁའི་ངང་མཇུག་བསྡུས་ཡོད། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་ཨ་མྱེས་རྨ་ཆེན་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་རྒན་ཇོ་སྲས་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས་དང་། ཝ་ཎཱ་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ལོ་རྒྱུས་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་བྱམས་པ་བསམ་གཏན་ལགས། ཝ་ཎཱ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་རྩོམ་རིག་སློབ་དཔོན་དགེ་བཤེས་བེ་རི་འཇིགས་མེད་དབང་རྒྱལ་ལགས། ས་རཱ་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ལོ་རྒྱུས་སློབ་དཔོན་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་ལགས། སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་ཚིག་མཛོད་སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་འགན་འཛིན་འཇུ་བསྟན་སྐྱོང་ལགས། ས་རཱ་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ལོ་རྒྱུས་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་གཙང་ཕྲུག་སྟོབས་ལགས། ཀིརྟིའི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་གི་དཔེ་ཁྲིད་དགེ་རྒན་ཨ་ལགས་རྗེ་སྤྲུལ་བློ་གྲོས་ཆོས་བཟང་ལགས། ནོར་གླིང་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི་དང་རྒྱལ་རབས་སློབ་དཔོན་སྨན་ཤེར་བློ་གྲོས་ལགས། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཞིབ་འཇུག་རིག་པའི་སློབ་དཔོན་གཉན་ཐར་ལགས། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སློབ་དཔོན་རྩ་རག་བཀྲ་བཟང་ལགས། ས་རཱ་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་དཔོན་གཞོན་པ་ཡེ་ཤེས་བསམ་གྲུབ་ལགས། ས་རཱ་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་སྤྱི་པ་སངས་ཚེ་རིང་ལགས། འདི་ག་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ངོ་དྲུང་ཆེ་བ་རི་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་ཛམ་ལྷ་བསྟན་པ་རྒྱལ་མཚན་བཅས་དཀྱུས་གཅིག་ཏུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཡོད་ཅིང་། དེ་བཞིན་འདི་ག་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ལས་བྱེད་ཡོངས་དང་། ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་དགེ་ལས་ཡོངས། ལོ་རྒྱུས་ལ་དོ་དབྱིངས་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་ཁག་ཅིག གཞན་ཡང་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ། དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་སྐུ་ཚབ་བཅས་ཚོགས་འདུར་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་མཁན་མང་པོ་བསླེབས་ཡོད། དེ་ཡང་ཚེས་༢༠ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད༩：༠༠ཐོག་ཚོགས་འདུ་དངོས་སུ་མགོ་བརྩམས་ཤིང་། འདི་ག་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ངོ་དྲུང་ཆེ་བ་རི་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ཚོགས་འདུའི་དབུ་འབྱེད་དང་སྦྲགས་ཕེབས་བསུའི་གཏམ་བཤད་། ཁོང་གིས་གསུང་རྒྱུར། སྤྱིར་ལོ་རྒྱུས་ནི་མི་རིགས་ཤིག་གི་དར་རྒུད་ཀྱི་དྲན་ཐོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཕྱིར། མེས་པོའི་ལོ་རྒྱུས་མི་རིགས་རང་གིས་ཤེས་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཞིང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དང་རང་དབང་ཤོར་ཟིན་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་དུས་ནམ་རྒྱུན་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་འཁྱོག་བཤད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་ང་ཚོས་རང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་། རིག་གཞུང་སྐད་ཡིག་སོགས་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་ཆེད་ལོ་རྒྱུས་ཚོགས་འདུ་འདི་བསྐོང་ཚོགས་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ཚོགས་འདུའི་སྟེང་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་ལོ་རྒྱུས་མཁས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་ཕེབས་ཡོད་ཅེས་དང་། ཆབ་སྲིད་ངོས་ནས་བཤད་ན། བོད་འདི་སྔ་མ་ནས་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་བསྙོན་དུ་མེད་ལ། སྔར་རང་བཙན་ཡིན་པ་གཞིར་བཞག་སྟེ་ད་ལྟ་ང་ཚོ་དབུ་མའི་ལམ་ལ་འགྲོ་དགོས་པ་བྱུང་ཡོད་ཅེས་ཚོགས་འདུ་འདི་བསྡུས་པའི་དགོས་དམིགས་གསུངས་ཏེ། ས་ཐག་རིང་པོ་ནས་སྐུ་ངལ་ལ་མ་འཛེམས་པར་ཚོགས་འདུའི་ཡུལ་དངོས་སུ་ཕེབས་པའི་གདན་ཞུའི་སྐུ་མགྲོན་རྣམས་ལ་ཕེབས་བསུའི་གསུང་བཤད་གནང་། དེ་ནས་འདི་ག་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་སྐུ་ངོ་ཛམ་ལྷ་བསྟན་པ་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ནས་ཚོགས་འདུའི་ལས་རིམ་ངོ་སྤྲོད་ཞུས་པའི་གཏམ་བཤད་སྐབས་གསུང་རྒྱུར། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་འདི་འཚོག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི་སྤྱི་ནོར་༧གོང་སྐྱབས་༧མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་བཞེད་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ལོ་ཤས་སྔོན་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་འཚོག་ཐུབ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་བའི་སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩལ་ཡོད་སྟབས། ད་རེས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དང་པོ་འདི་འཚོགས་པ་ཡིན། དེར་མ་ཟད་དེ་རིང་གི་ཚོགས་འདུ་འདིར་མཚོན་ན། ཡུལ་བཟང་པོ་དང་། དུས་བཟང་པོ། སྐལ་བ་བཟང་པོ་སུམ་འཛོམས་བྱུང་ཡོད་པས་ཚོགས་འདུ་འདི་ལ་དོན་སྙིང་ཆེས་ཆེར་ལྡན་ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཡང་ཁོང་གིས་གསུངས་རྒྱུར། ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ཆེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་མི་སྣ་དག་ལ་ཆེ་མཐོང་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་གཟིགས་བཟོས་གསོལ་རས་འབུལ་རྒྱུ་དང་མི་སྣ་དེ་དག་གི་བྱས་རྗེས་བཟང་པོ་མི་རབས་ཕྱི་མར་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས། ད་རེས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དང་པོའི་ནང་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གི་གལ་ཆེའི་མི་སྣའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་གླེང་བྱེད་པ་དང་། ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གཉིས་པའི་ནང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གི་གལ་གནད་ཆེ་བའི་དུས་ཚིགས་སྐོར་བགྲོ་གླེང་བྱ་འཆར་ཡོད་པ། ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པའི་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཚོགས་འདུ་སྔར་ལས་གཟབ་རྒྱས་ཤིག་འཚོག་འཆར་ཡོད་ཅེས་ཚོགས་འདུའི་ལས་རིམ་རེ་རེ་བཞིན་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས་མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བགྲོ་གླེང་སྐོར་མུ་མཐུད་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུ་འཆར་ཡོད་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་། དེའི་རྗེས་ནས་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཆེད་ཞུའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་༧དཔལ་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་ཨྱོན་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་མཆོག་གིས་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་ནས། དུས་ཚོད་སྐར་མ་བཅུ་གཉིས་རིང་དམིགས་བསལ་བཀའ་སློབ་ཐུང་ངུ་བཀའ་དྲིན་དུ་བསྐྱངས་པའི་ནང་གསུངས་དོན། “ད་རེས་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་ནས། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བགྲོ་གླེང་ཆེན་མོ་ཞེས་པའི་དེ་འདྲའི་ཚོགས་འདུ་གལ་ཆེན་པོ་བསྐོང་འཚོགས་གནང་སྟེ། དེའི་ཐོག་ལ་མཁས་དབང་རྣམ་པ་ཚོས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་ཞིབ་འཇུག་དང་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་རེས་ཀྱི་དེ་འདྲའི་ཐོག་ལ་ངོས་ཀྱིས་ཚིག་ཁ་ཤས་བཤད་རོགས་གྱིས་ཞེས་གསུང་གི་འདུག ཡིན་ནའང་ང་རང་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་མྱོང་མཁན་དེ་འདྲ་ཞིག་མ་རེད། དེ་བཞིན་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་ཉམས་མྱོང་དང་དེ་འདྲའི་ཤེས་བྱ་ཡོན་ཏན་སོགས་གང་ཡང་མེད་མཁན་ཞིག་རེད། དེ་བས་འདི་འདྲའི་ཚོགས་འདུ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་གཏམ་བཤད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་འདྲ་པོ་ཞིག་རེད་འདུག་ཀྱང་། གོ་སྒྲིག་ཞུ་མཁན་ཚོས་ང་ལ་ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་ཅིག་བཤད་རོགས་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པས། ཚིག་ཁ་ཤས་ཤིག་བཤད་ཤེས་མི་ཤེས་ལྟ་གི་ཡིན། དེའི་ནང་ནས་དོན་ཚན་དང་པོའི་ནང་ཞུ་བསམ་པ་ནི། ང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་ལ་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་དང་། དེ་བཞིན་རྩོམ་རིག་གི་ཡིག་ཆ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ཡིན་པས་ན་ང་རང་ཚོའི་ཁྱི་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་ན་འདྲ། མི་རིགས་གཞན་ཡིན་ནའང་འདྲ། འདི་འདྲའི་ཡིག་ཆ་སྣ་འཛོམས་པ་དེ་མི་རིགས་ཁ་ཤས་ལ་མ་གཏོགས། མི་རིགས་ཚང་མར་ང་ཚོད་བོད་ནང་བཞིན་ཤེས་རིག་གི་བང་མཛོད་དེ་འདྲའི་རྒྱ་ཆེན་པོ་མེད་པ་རེད། དེ་བས་ང་ཚོ་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། སོ་སོའི་ལོ་རྒྱུས་དང་སོ་སོའི་རྩོམ་རིག་དེ་ལ་སྤོབས་པ་སྐྱེས་ཆོག་པ་ཞིག་དང་གཞན་ལ་ངོམ་ཆོག་པ་དེ་འདྲའི་རིན་ཐང་རྩ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེས་ན་དང་པོ་སོ་སོའི་ངོས་ནས་རིན་ཐང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་རིན་ཐང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་ངོ་འཕྲོད་དགོས་པ་ཞིག་དང་རྩ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ཧ་གོ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ད་ཧ་གོ་བའི་ཐོག་ནས་སོ་སོའི་ཕ་མེས་ནས་བརྒྱུད་པའི་རིག་པའི་བང་མཛོད་དང་ཡང་ན་ཤེས་བྱའི་བང་མཛོད་རྩ་ཆེན་པོ་དེ་ག་འདྲ་བྱས་ནས་མི་ཉམས་རྒྱུད་འཛིན་བྱེད་དགོས་པ་དང་།…
Glasgow: A strong team of Tibetan environmentalist are in Glasgow to represent Tibet at the ongoing COP26, the biggest UN climate change summit. The ‘COP26 Team Tibet’ would seek to highlight the global ecological importance of the Tibetan Plateau and also strongly urge world leaders gathered for the UN Climate Summit to make Tibetan Plateau central to any global climate…
In the ongoing nation-wide leadership reshuffle, the Chinese state news agency, Xinhua, announced the appointment of Wang Junzheng as the Party Secretary of the “Tibet Autonomous Region” (TAR), alongside with the appointment of six other party secretaries. One could argue that the decision to replace Wu Yingjie (b.1956), former Party Secretary of the TAR, was probably due to…
In the midst of leadership reshuffle ahead of the much-awaited once-in-a-decade leadership transition during the forthcoming 20th Party Congress of the Chinese Communist Party (CCP), South China Morning Post, a Hong Kong based English-language portal, reported on a transfer of one of the highest Tibetan party officials of the “Tibet Autonomous Region” (TAR). According to the report, Che Dalha (b.1958),…
The Tibet Policy Institute (TPI) organized the book launch of Tibetan Perspectives on Tibet’s Environment and Tibet 2020: A Year in Review. The event was organized at the Lhakpa Tsering Hall, DIIR, CTA on September 29, 2021. Both the books were released by Honorable Sikyong Penpa Tsering, the President of Central Tibetan Administration. After the release of the books,…
On 26 August 2021, the Tibet Policy Institute (TPI) of Central TibetanAdministration organised a prayer service on the 49th demise-day of the late former Chief Minister of Himachal Pradesh, Raja Virbhadra Sing, followed by a daylong symposium on Tibet-Kinnaur Relations. Senior monks from Nachung monastery conducted the prayer session in accordance with Tibetan Buddhist tradition by lighting hundred butter lamps…
Modi’s call to the Dalai Lama on his birthday was also seen by many as a departure from his earlier approach. The recent landmark meeting of the US Secretary of the State, Antony Blinken, with the representative of the Bureau of His Holiness the Dalai Lama, New Delhi, Ngodup Dongchung, and also with Geshe Dorji Damdul, the Director of…
Chinese president Xi Jinping visited the so-called Tibet Autonomous Region (TAR) from July 21 to 23 to commemorate the 70th anniversary of its supposed “Peaceful Liberation of Tibet.” Though his visit came as a surprise with no official announcement, but not entirely without indication. Two official notices were issued just ahead of Xi’s visit. Lhasa municipality People’s Government issued…